Το μελάνωμα αποτελεί όχι μόνο τον πλέον κακοήθη δερματικό όγκο αλλά και έναν από τους πλέον κακοήθεις καρκίνους γενικώς.

Έχει τεράστια σημασία η αναγνώριση των πρώιμων σημείων του μελανώματος επειδή υπάρχουν αρκετές πιθανότητας να είναι ιάσιμο με περιορισμένης έκτασης χειρουργική επέμβαση. Εάν το μελάνωμα διεισδύσει βαθιά στο δέρμα και φτάσει στα λεμφαγγεία και τα αιμοφόρα αγγεία που βρίσκονται στη δεύτερη στιβάδα του δέρματος (χόριο). Συνήθως είναι αδύνατο να ιαθεί, αν και με τη χειρουργική μπορεί να επιτευχθεί μεγάλο διάστημα ελεύθερο νόσου.

Μεγάλη σημασία έχει η παρακολούθηση ασθενών υψηλού κινδύνου από δερματολόγο καθώς και η επίσκεψη ασθενών που παρουσιάζουν κάποια αλλαγή σε προυπάρχοντες σπίλου.

Αιτίες δημιουργίας μελανώματος

• Η έντονη και περιστασιακή έκθεση σε έντονη ηλιακή ακτινοβολία που προκαλεί εγκαύματα παρά μαύρισμα.
• Η κληρονομικότητα είναι αιτιολογικός και εκλυτικός παράγοντας, όπως συμβαίνει στο σύνδρομο δυσπλαστικών σπίλων, σε άτομα με ανοιχτού χρώματος τύπο δέρματος Ι και ΙΙ που παρουσιάζουν αυξημένη δυνατότητα ανάπτυξης ηλιακού εγκαύματος.
• Προδιαθεσικούς παράγοντες μπορεί να αποτελέσουν ο χρόνιος ερεθισμός σπίλων και η ανοσοκαταστολή.
• Ποσοχή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης καθώς μπορεί να υπάρξει ταχεία εξέλιξη της νόσου
• Η λήψη αντισυλληπτικών δισκίων, τα περισσότερα από τα οποία περιέχουν προγεστερινοειδείς παράγοντες, έχει επίσης συσχετιστεί με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης μελανωμάτων επιφανειακής ανάπτυξης.

Επιπλέον, το κακόηθες μελάνωμα μπορεί να προέρχεται από εξαλλαγή κακοήθους φακής, συγγενών σπίλων, η και επίκτητων μελανοκυτταρικών σπίλων.

Πώς γίνεται η διάγνωση του μελανώματος

• Με την απλή κλινική εξέταση (επισκόπηση)
• Με την δερματοσκόπηση, δηλαδή εξέταση με ειδικό φακό που «φωτίζει» τις μικροσκοπικές λεπτομέρειες των σπίλων.
• Με την χρήση ψηφιακής φωτογράφησης και ανάλυσης από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται στο ιατρείο μας με ειδικό εξοπλισμό (MOLEMAX), που επιτρέπει την φωτογράφιση των σπίλων σε μία δεδομένη στιγμή και την σύγκριση των εικόνων αυτών σε μελλοντική εξέταση του ασθενούς για την ανίχνευση πιθανών αλλαγών σε αυτούς τους σπίλους.

Ειδικά για την διάγνωση του μελανώματος υπάρχει ο μνημοτεχνικός κανόνας A.B.C.D.Ε., από τα αρχικά των λέξεων Asymmetry, Border, Color, Diameter που αναφέρεται και στους σπίλους.

Τρόπος θεραπείας του μελανώματος

Η σύγχρονη θεραπευτική αντιμετώπιση του μελανώματος είναι

• η χειρουργική αφαίρεση.
• Για τους υπόλοιπους καρκίνους του δέρματος, μπορεί να εφαρμοστούν και άλλα είδη θεραπείας, εκτός της χειρουργικής επέμβασης, όπως η ακτινοθεραπεία, λέϊζερ, κρυοπληξία, φωτοδυναμική θεραοπεία και χορήγηση ανοσοτροποιητών και κυτταροστατικών, και είναι εξατομικευμένη για κάθε περίπτωση. Συνήθως η χειρουργική προσέγγιση του μελανώματος γίνεται σε δύο φάσεις.

Πρώτα αφαιρείται η βλάβη, γίνεται ιστολογική εξέταση και, αφού επιβεβαιωθεί η κακοήθεια, γίνεται συμπληρωματική αφαίρεση για καλύτερο καθαρισμό της περιοχής.

Αν η ιστολογική εξέταση δείξει αυξημένη διείσδυση μελανώματος στο δέρμα ( αυξημένο «πάχος»), τότε πολλά κέντρα προχωρούν στην βιοψία λεμφαδένα «φρουρού», προκειμένου να εξετάσουν αν έχουν προσβληθεί οι γειτονικοί λεμφαδένες.

Σε περίπτωση που υπάρχει προσβολή λεμφαδένων, γίνεται ολική αφαίρεση (λεμφαδενικός καθαρισμός), και ο ασθενής τίθεται σε προφυλακτική θεραπεία με ανοσολογικούς παράγοντες ή συνδυασμό ανοσοθεραπείας και χημειοθεραπείας.